Υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της ΠτΔ Κατερίνας Σακελλαροπούλου
Το Ίδρυμα Μποδοσάκη προχωρά σε κατάρτιση Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα, όπως είχε ανακοινώσει στο πλαίσιο της συμμετοχής του στην «Πρωτοβουλία ’21», και σε συνέχεια της κατάρτισης των Σχεδίων Δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030, για την αναβάθμιση της Δημόσιας Υγείας, και για το Περιβάλλον και το Κλίμα. Τα Σχέδια Δράσης του Ιδρύματος Μποδοσάκη τελούν υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και τίθενται στη διάθεση των αρμόδιων υπηρεσιών της πολιτείας προς αξιοποίηση.
Σήμερα, το προσχέδιο του Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών, το οποίο είναι αποτέλεσμα της συλλογικής εθελοντικής εργασίας περισσότερων των 25 μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, μελών Δ.Σ. και στελεχών φορέων από όλο το φάσμα της Κοινωνίας των Πολιτών, τίθεται σε ανοικτή διαβούλευση εδώ , η οποία θα διαρκέσει έως τις 26 Σεπτεμβρίου. Το τελικό κείμενο του Σχεδίου Δράσης, που θα προκύψει από την ενσωμάτωση των ευρημάτων της δημόσιας διαβούλευσης θα παρουσιαστεί στις 27 Νοεμβρίου 2024 στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138).
Για το Ίδρυμα Μποδοσάκη, η ενδυνάμωση της Κοινωνίας των Πολιτών αποτελεί στρατηγικό πυλώνα δράσης. Το Ίδρυμα προωθεί την ανάπτυξη μιας δυνατής και ανεξάρτητης Κοινωνίας των Πολιτών, καθώς και τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία της. Μια ενεργή, υγιής, δυναμική Κοινωνία των Πολιτών μπορεί να δρα συμπληρωματικά σε σχέση με το κράτος, προσφέροντας υπηρεσίες σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία και η κοινωνική πρόνοια, να συνδράμει στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και να συνεισφέρει συνολικά στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην εμπέδωση των δημοκρατικών αξιών.
Για την κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών, το Ίδρυμα Μποδοσάκη απευθύνθηκε στον χώρο των οργανώσεων, των κοινωφελών ιδρυμάτων, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα ερευνητικά ιδρύματα (think tanks). Κατόπιν πρόσκλησης του Ιδρύματος, συστάθηκε η ακόλουθη Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή με στόχο την κατάρτιση οραματικών και πρακτικών προτάσεων για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα:
- Ξενοφών Κάππας, Γενικός Διευθυντής Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Συντονιστής
- Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Ερευνών ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ
- Σταύρος Μπένος, Πρόεδρος ΔΙΑΖΩΜΑ
- Σπύρος Μπλαβούκος, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, ΕΛΙΑΜΕΠ – ΟΠΑ
- Ιωάννης Παπαδάτος, Παιδίατρος, Αντιπρόεδρος «Μαζί για το Παιδί»
- Εύα Πολυζωγοπούλου, Γενική Διευθύντρια ActionAid Hellas
- Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
- Βάλια Φράγκου, Εκτελεστική Διευθύντρια, Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου
- Svetoslav Danchev, Head of Microeconomic Analysis & Policy Unit, ΙΟΒΕ
Επιπλέον, 22 ειδικοί, επιστήμονες, εκπρόσωποι οργανώσεων, Ιδρυμάτων και φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών, απαρτίζουν την Επιτροπή Στήριξης, προσφέροντας την ουσιαστική συνεργασία τους:
- Χρυσάφω Αρβανίτη, Υπεύθυνη προγραμμάτων καινοτομίας, ΠΜΣ Παγκόσμια Υγεία-Ιατρική Καταστροφών, ΕΚΠΑ
- Ηλίας Βαλεντής, Research Analyst, ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ
- Νίκος Βέττας, Καθηγητής Οικονομικών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ
- Νίκος Δέδες, Πρόεδρος, Ένωση Ασθενών Ελλάδας
- Λίνα Ζηργάνου-Καζολέα, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
- Αλεξία Κατσαούνη, Πρόεδρος, Δεσμός
- Δημήτρης Κεραμεύς, Νομικός
- Εύα Λιανού, Γενική Διευθύντρια Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση
- Κωνσταντίνα Ντεμίρη, Διευθύντρια, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
- Μυρτώ Ξανθοπούλου, Ειδική Συνεργάτρια Συνηγορίας, Παιδικά Χωριά SOS
- Δάφνη Οικονόμου, Επίτιμη Πρόεδρος, Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών/Πόρτα Ανοιχτή
- Σάββας Παπαδόπουλος, Project Manager European Institutions & Policies, ΕΛΙΑΜΕΠ
- Φώτης Παπαθανασίου, Πρόεδρος Δ.Σ. Σωματείου «Η ΦΙΛΟΤΗΣ»
- Νίκος Πέτρου, Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
- Αναστάσιος Σαμουηλίδης, Νομικός Σύμβουλος, Ένωση Ασθενών Ελλάδας
- Βασίλης Σφακιανόπουλος, Ιδρυτής Save your Hood
- Πέτρος Φατούρος, Νομικός
- Σωτήρης Φωτέας, Νομικός
- Αναστασία Χαλκίδου, Accounting Director & Co–founder, Quantum
- Χρήστος Χιώτης, Σχεδιαστής Οπτικής Επικοινωνίας & Σύμβουλος Ψηφιακών Εφαρμογών
- Αστέρης Χουλιάρας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
- Paul Kidner, Senior Advisor, TIMA Foundation
Η Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή σε συνεργασία με την εικοσαμελή Επιστημονική Επιτροπή Στήριξης διαμόρφωσε, μετά από 12 μήνες εθελοντικής εργασίας, συσκέψεων, έρευνας, λαμβάνοντας υπόψιν τις διεθνείς πρακτικές, ένα σχέδιο θέσεων σχετικά με την εξέλιξη της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, ζήτησε τη γνώμη και τα σχόλια 35 μελών της Κοινωνίας των Πολιτών με σημαντική εμπειρία σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της, οι γνώσεις και η εμπειρία των οποίων συνέβαλαν στον εμπλουτισμό και στην καλύτερη τεκμηρίωσή του. Το κείμενο όπως διαμορφώθηκε τίθεται από σήμερα σε ανοιχτή διαβούλευση.
Το τελικό κείμενο του Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών θα παρουσιαστεί δημόσια τον Νοέμβριο του 2024 σε μια ανοικτή εκδήλωση που θα απευθύνεται στο ίδιο τρίπτυχο που απευθύνεται και το ίδιο το Σχέδιο Δράσης: την Πολιτεία, την Κοινωνία των Πολιτών και την κοινωνία.
Στόχος & Περιεχόμενο του Σχεδίου Δράσης για την ΚτΠ στην Ελλάδα
Στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι να αναδείξει προτάσεις που θα συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργίας της Κοινωνίας των Πολιτών και στην ενίσχυση του συνεισφοράς της. Το Σχέδιο διερευνά την τρέχουσα κατάσταση της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα, συγκεντρώνει καλές πρακτικές από τη διεθνή εμπειρία, εντοπίζει δυνατότητες βελτίωσης και προτείνει αλλαγές που κινούνται σε τρεις άξονες: τη θεσμική λειτουργία, την οικονομική βιωσιμότητα και την κοινωνική διάδραση. Οι προτάσεις απευθύνονται τόσο προς την Πολιτεία, καθώς ζωτική σημασία για την ορθή και αποτελεσματική δράση της Κοινωνίας των Πολιτών έχει το θεσμικό περιβάλλον, όσο και προς τον χώρο της Κοινωνίας των Πολιτών (συστάσεις αυτορρύθμισης).
Επιθυμία του Ιδρύματος Μποδοσάκη είναι αυτές οι προτάσεις να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για εκτεταμένο διάλογο, ευρεία συναίνεση και πολιτική βούληση για την αναβάθμιση και ενδυνάμωση της Κοινωνίας των Πολιτών στη χώρα μας.
Γιατί είναι σημαντικό ένα Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα
Με την πρωτοβουλία για την υλοποίηση ενός Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα, αναγνωρίζονται και αναδεικνύονται τόσο η πολυεπίπεδη σημασία του έργου της Κοινωνίας των Πολιτών, όσο και η μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξή της στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσει να εκπληρώσει τον σύνθετο και σοβαρό ρόλο της, όπως συμβαίνει σε κάθε σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία.
Το οικοσύστημα της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα , καθώς ακόμη αναπτύσσεται, επιδέχεται σημαντικές αλλαγές και χρειάζεται υποστήριξη σε επίπεδο ενδυνάμωσης (αυτορρύθμισης και διαφάνειας), καθώς και σε επίπεδο ρύθμισης (νομοθετικής και φορολογικής) και αναγνώρισης από την Πολιτεία. Συγχρόνως, και ενώ το μέγεθος της δραστηριότητας των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή και τη στήριξη που λαμβάνουν από την κοινωνία , σε πληθώρα ερευνών στην Ελλάδα καταγράφεται ιδιαίτερα χαμηλή εμπιστοσύνη από τους πολίτες, αλλά και συμμετοχή των πολιτών στους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών και το σημαντικό έργο της. Επιπλέον, η Ελλάδα, βρέθηκε στην 138η θέση, σε σύνολο 142 χωρών, με βάση τον παγκόσμιο δείκτη προσφοράς CAF World Giving Index το 2023.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε το IOBE για λογαριασμό του Ίδρυματος Μποδοσάκη, στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund*, που είναι διαθέσιμα εδώ, η συνεισφορά της Κοινωνίας των Πολιτών στην ελληνική κοινωνία και οικονομία είναι πολυεπίπεδη και πολύ σημαντική. Οι δραστηριότητες των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟκοιΠ) υποστηρίζουν, άμεσα ή έμμεσα, την παραγωγή του 1,6% του ΑΕΠ της χώρας και την απασχόληση του 1,9% των εργαζομένων στην Ελλάδα. Σε απόλυτους όρους, η συνεισφορά στο ΑΕΠ των ΟΚοιΠ για το 2021 υπολογίζεται σε €3,0 δισ., στηρίζοντας 88,4 χιλ. θέσεις εργασίας. Σε αυτά τα μεγέθη δεν περιλαμβάνεται η οικονομική αξία του εθελοντισμού, η οποία ανήλθε στα €357 εκατ. το 2021, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου το 0,2% του ΑΕΠ της χώρας.
Επιπροσθέτως, οι δραστηριότητες των οργανώσεων οδηγούν σε ενίσχυση των εσόδων του Δημοσίου, λόγω της τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα, με ετήσια ποσά σταθερά υψηλότερα του €1 δισ., που αντιστοιχούν στο 1,9% έως 2,1% των ετήσιων εσόδων του Δημοσίου στην τριετία 2019-2021. Στην υποθετική περίπτωση που οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα θα έπρεπε να παρέχονται από το κράτος, το κόστος τους για το 2021 εκτιμάται από €2,1 έως €3,2 δισ.
Η Κοινωνία των Πολιτών διεθνώς
Διεθνώς, οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών διαδραματίζουν ενεργό και ηγετικό ρόλο στις σύγχρονες δημοκρατίες. Απολαμβάνουν σεβασμού και αποδοχής, και αναγνωρίζονται ως βασικά εργαλεία της δημοκρατίας και κύριος οδηγός της κοινωνικής συμμετοχής. Δρουν καταλυτικά, καλύπτοντας με ευελιξία και τεχνογνωσία κενά όπου η πολιτεία αδυνατεί να το πράξει, διορθώνοντας συστημικές αδικίες, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία και την ευημερία σε εκείνους που δεν έχουν φωνή και διαπραγματευτική δύναμη, αναδεικνύοντας τη θεμελιώδη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπράττοντας ενεργά με την κοινωνία. Κοιτώντας προς το μέλλον, το Σχέδιο Δράσης για Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα περιλαμβάνει τη συγκέντρωση και ανάδειξη καλών πρακτικών από τη διεθνή εμπειρία.
* Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 15 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr
