Επιστημονικά Βραβεία Ιδρύματος Μποδοσάκη 2023
Τομέας Βασικών Επιστημών: Κλάδος Χημείας
«Είμαι ιδιαιτέρως ευγνώμων προς το Ίδρυμα Μποδοσάκη για την αναγνώριση του ερευνητικού μου έργου, καθώς και για την τιμή να με συμπεριλάβει στην ομάδα των εξαίρετων επιστημόνων που αναγνωρίστηκαν και βραβεύτηκαν αυτή τη χρονιά και τα προηγούμενα χρόνια. Μέσω αυτής της διάκρισης προς εμένα και το έργο μου, αναγνωρίζεται κι επιβραβεύεται μια επιστημονική πορεία που ξεκίνησε πριν από περίπου 17 χρόνια από τα έδρανα και τα ερευνητικά εργαστήρια των ελληνικών Πανεπιστημίων, στα οποία φοίτησα. Παράλληλα, αυτή η αναγνώριση αποτελεί για μένα το κίνητρο για νέες ανακαλύψεις στον τομέα της Χημείας.»
**************
Ο Κωνσταντίνος Βογιατζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεωρητικής και Υπολογιστικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Tennessee, Knoxville. Το ερευνητικό του έργο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη νέων υπολογιστικών μεθόδων που βασίζονται στην κβαντική χημεία και στην τεχνητή νοημοσύνη για την περιγραφή χημικών διεργασιών, οι οποίες προωθούν καθαρές τεχνολογίες για την προστασία του περιβάλλοντος.
Γεννήθηκε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1983 και το 2001 αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών. Σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 2008 ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Εφαρμοσμένης Μοριακής Φασματοσκοπίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών του σπουδών μελέτησε τις ασθενείς αλληλεπιδράσεις μεταξύ διοξειδίου του άνθρακα και οργανικών μορίων, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Γεώργιου Φρουδάκη. Στην συνέχεια, μετέβη στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καρλσρούης στη Γερμανία για τις διδακτορικές του σπουδές, όπου και εξειδικεύτηκε στη θεωρία την ηλεκτρονιακής δόμησης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Wim Klopper.
Κατά το 2013 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καρλσρούης και το 2014 μετέβη στο Πανεπιστήμιο της Minnesota των Ηνωμένων Πολιτειών για μεταδιδακτορικές σπουδές, όπου και εργάστηκε στην ερευνητική ομάδα της καθηγήτριας Laura Gagliardi. Ως μεταδιδακτορικός ερευνητής ασχολήθηκε με τις καταλυτικές και προσροφητικές ιδιότητες πορωδών υλικών και με τη μελέτη καταλυτικών μηχανισμών αντιδράσεων με περιβαλλοντικό και βιομηχανικό ενδιαφέρον. Επίσης, συνέβαλε στην ανάπτυξη νέων αλγορίθμων για την επίλυση μεθόδων βασισμένων στη θεωρία αλληλεπίδρασης απεικονίσεων (configuration interaction) μέσω παράλληλου προγραμματισμού.
Το 2016 εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου του Tennessee, Knoxville, και το 2021 προήχθη στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή, ενώ, παράλληλα, είναι μέλος του Bredesen Center του Πανεπιστημίου του Tennessee, όπου ασχολείται με διεπιστημονική έρευνα και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Ως ανεξάρτητος ερευνητής, ο Κωνσταντίνος Βογιατζής επικεντρώνεται στην εισαγωγή μεθόδων μηχανικής μάθησης στην υπολογιστική χημεία για την ανακάλυψη νέων μορίων και υλικών με βελτιστoποιημένες ιδιότητες. Πρόσφατες ερευνητικές του εργασίες περιλαμβάνουν ακριβείς υπολογισμούς αλληλεπιδράσεων van der Waals για τη θεωρητική μελέτη διαχωρισμού αερίων, την κατανόηση των ατομικιστικών φαινομένων που συμβάλλουν στη διάχυση αερίων μέσα από πολυμερικές μεμβράνες και για την περιγραφή καταλυτικών αντιδράσεων που επιταχύνονται από σύμπλοκες ενώσεις στοιχείων μεταπτώσεων. Ο απώτερος στόχος είναι η αποσαφήνιση των θεμελιωδών φυσικών αρχών που διέπουν τη χημική δραστικότητα, κατάλυση και προσρόφηση, καθώς και η ερμηνεία πειραματικών δεδομένων.
Για την ανακάλυψη νέων μορίων και υλικών με βελτιστoποιημένες ιδιότητες, η ερευνητική του ομάδα έχει εισαγάγει μεθόδους από την αλγεβρική τοπολογία και συγκεκριμένα από την εμμένουσα ομολογία για τη μετατροπή χημικών δομών σε διανυσματικές μοριακές αναπαραστάσεις που χρησιμοποιούνται από αλγορίθμους μηχανικής μάθησης. Τα νέα υπολογιστικά εργαλεία έχουν εφαρμοστεί στη συστηματική μελέτη μοριακών βάσεων δεδομένων και συνεισφέρουν στην ανακάλυψη νέων μορίων με ισχυρότερη ενέργεια αλληλεπίδρασης με το διοξείδιο του άνθρακα, καθώς και για την εύρεση συσχετίσεων μεταξύ χημικών δομών και καταλυτικών ιδιοτήτων. Επίσης, έχει αναπτύξει μια σειρά από μεθόδους κβαντικής χημείας που αξιοποιούν νέες τεχνολογίες μηχανικής μάθησης, ώστε να επιλύουν προσεγγιστικά την ηλεκτρονιακή εξίσωση του Schrödinger χωρίς να υστερούν σε ακρίβεια.
Το 2020 και το 2022 τιμήθηκε με το Ffrancon Williams Endowed Faculty Award in Chemistry, το 2021 με το OpenEye Outstanding Junior Faculty Award της Αμερικάνικης Ένωσης Χημικών και το 2022 με το CAREER Award της National Science Foundation των Ηνωμένων Πολιτειών.
