Επιστημονικά Βραβεία Ιδρύματος Μποδοσάκη 2021
Τομέας Κοινωνικών Επιστημών: Κλάδος Οικονομικής Επιστήμης, Πολιτικής Επιστήμης, Νομικής Επιστήμης
«Η διάκριση από το Ίδρυμα Μποδοσάκη αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα. Με ενθαρρύνει να συνεχίσω ακόμη περισσότερο την προσπάθειά μου και την ολοκλήρωση της ερευνητικής ατζέντας που έχω προσδιορίσει για τα επόμενα χρόνια και στην οποία εντάσσεται και ο ρόλος των υποδομών. Το βραβείο έχει πλέον καταξιωθεί στην επιστημονική κοινότητα ως σημαντική διάκριση και αποτελεί όνειρο για πολλούς νέους Έλληνες επιστήμονες.»
*********************************
Η Μυρτώ Καλουπτσίδη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οικονομικών στο Harvard University. Η έρευνά της επικεντρώνεται στον ρόλο των μεταφορών και των υποδομών στο διεθνές εμπόριο.
Γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα, μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη και τελείωσε το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος το 2000. Πέρασε πρώτη στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστήμιου Αθηνών, από το οποίο αποφοίτησε το 2004 με βαθμό άριστα. Ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Οικονομικών Επιστημών του Οικονομικού Πανεπιστημίου το 2005. Στη συνέχεια, εκπόνησε το διδακτορικό της με υποτροφία στο Yale University στις Ηνωμένες Πολιτείες, στα Οικονομικά, και συγκεκριμένα στον τομέα της Βιομηχανικής Οργάνωσης. Αποφοίτησε το 2011 με διάκριση. Από το 2011 έως το 2016 ήταν Επίκουρη Καθηγήτρια Οικονομικών στο Princeton University, ενώ διετέλεσε Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Stanford University το 2015. Από το 2016 είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Harvard University. Το 2018 ήταν υπότροφος στο Ινστιτούτο Radcliffe του Harvard (Stanley Marks and William Marks Assistant Professor, Radcliffe Institute).
Το 2022 έλαβε το βραβείο Frisch Medal που απονέμεται στην καλύτερη εργασία που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Econometrica τα τελευταία τέσσερα έτη.
Στην έρευνά της χρησιμοποιεί μαθηματικά μοντέλα που έχουν στόχο να περιγράψουν, όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται, τις αγορές μεταφορών και συγκεκριμένα τη ναυτιλία. Περίπου το 90% του διεθνούς εμπορίου μετακινείται με πλοία και όμως, έως τώρα, στα οικονομικά η αλληλεπίδραση ανάμεσα στη ναυτιλία και το διεθνές εμπόριο δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Η ερευνητική της δουλειά αναπτύσσει ένα μαθηματικό μοντέλο για αυτήν την αλληλεπίδραση και βασίζεται στη συλλογή δορυφορικών δεδομένων (AIS) για την κίνηση και τα χαρακτηριστικά των πλοίων.
Τα μαθηματικά μοντέλα και τα δεδομένα συνδυάζονται για να δώσουν απαντήσεις σε πολλά παραδοσιακά αλλά και σύγχρονα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα το πώς μακροοικονομικά σοκ διαδίδονται στο δίκτυο του διεθνούς εμπορίου και ποιος είναι ο ρόλος των μεγάλων αλλαγών στις υποδομές, όπως το άνοιγμα της Βόρειας Αρκτικής (Northwest Passage), ή η κατασκευή νέων λιμανιών. Επίσης, το έργο της μελετά κατά πόσο η ναυτιλία λειτουργεί αποτελεσματικά.
Οι απαντήσεις που προκύπτουν δείχνουν πως ο ρόλος και η επίδραση των μεταφορών είναι καθοριστικής σημασίας για τα κόστη των εξαγωγέων και τις εμπορικές ροές. Συγκεκριμένα, η ναυτιλία επηρεάζει το εμπόριο μέσω τριών μηχανισμών: Τα ναύλα καθορίζουν την παραγωγική γεωγραφία, μετατρέπουν τα τοπικά μακροοικονομικά σοκ σε παγκόσμια και μετριάζουν τα μακροοικονομικά σοκ. Για το έργο αυτό, η Μυρτώ Καλουπτσίδη τιμήθηκε με βραβείο από το Αμερικανικό Ίδρυμα Ερευνών (NSF) και υποτροφία CAREER.
Σε μια άλλη ερευνητική κατεύθυνση, άμεσα συνυφασμένη με την οικονομική πολιτική, ασχολήθηκε με τις κινέζικες επιδοτήσεις. Με βάση κατάλληλα μαθηματικά μοντέλα και δεδομένα, ανέπτυξε μια στρατηγική για να ανιχνεύσει και να μετρήσει «κρυφές» επιδοτήσεις, μη απόλυτα συμβατές με τις διεθνείς συμφωνίες. Χρησιμοποιεί τον τομέα της ναυπηγικής για να δείξει ότι κινέζικες επιδοτήσεις είχαν τεράστια επίδραση στη γεωγραφική παραγωγή και ταχύτατα οδήγησαν σε ηγετική υπεροχή σε πολλούς βιομηχανικούς τομείς. Η σχετική ερευνητική δουλειά έχει τιμηθεί με βραβείο NSF και έχει προσελκύσει ενδιαφέρον από τον διεθνή τύπο καθώς και από διεθνείς αρχές εμπορικών πολιτικών.
