Η Ελίζα Κονοφάγου βραβεύεται από το Ίδρυμα Μποδοσάκη, στο πλαίσιο του θεσμού των Επιστημονικών Βραβείων 2017. Γνωρίστε την Ελληνίδα που διερευνά νέες εφαρμογές των υπερήχων για την ανίχνευση καρδιαγγειακών νοσημάτων και για την έγκαιρη διάγνωση σοβαρών ασθενειών.
«Θεωρώ ότι το βραβείο Μποδοσάκη είναι ίσως η μεγαλύτερη τιμή που έχω λάβει μέχρι τώρα στην καριέρα μου. Ξέρω ότι οι Έλληνες επιστήμονες είναι από τους καλύτερους ανά τον κόσμο, οπότε έχω απόλυτη γνώση τί ανταγωνισμός υπάρχει για αυτό το βραβείο. Αισθάνομαι ιδιαίτερα συγκινημένη γιατί είναι και το μοναδικό βραβείο από την πατρίδα μου. ΄Αρα έχει για μένα τη μεγαλύτερη σημασία».
1. Τι είναι αυτό που σας συναρπάζει περισσότερο στην έρευνά σας και σε ποιους τομείς βρίσκει εφαρμογή;
Αυτό που με συναρπάζει πιο πολύ είναι ότι ο υπέρηχος χρησιμοποιείται ήδη κλινικά, αλλά υπάρχουν τόσες παραπάνω εφαρμογές και βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν. όπως και επεκτάσεις στις τωρινές εφαρμογές. Για παράδειγμα, μέχρι τώρα ο ρυθμός απεικόνισης είναι περίπου 30 εικόνες το δευτερόλεπτο, παρόλο που η ταχύτητα του ήχου είναι πάνω από 1,5 χλμ το δευτερόλεπτο. Για να μπορέσουμε να εντοπίσουμε και να απεικονίσουμε ηλεκτρομηχανικά κύματα στην καρδιά, που διαχέονται σε κάθε παλμό, χρειζόμαστε 1000 εικόνες το δευτερόλεπτο. Λόγω της ταχύτητας του ήχου, έχουμε δείξει ότι καταφέρνουμε τέτοιες πολυταχύτατες απεικονίσεις.
2. Πώς θα εξηγούσατε σε έναν 9χρονο τι είναι ο υπέρηχος και πώς βοηθάει τους επιστήμονες;
Έχω παιδιά σε παρόμοια ηλικία και ξέρω ότι ενδιαφέρονται πολύ για το ζωικό βασίλειο και ιδίως για τα μεγάλα θηλαστικά. Υπέρηχος σημαίνει ο ήχος που είναι σε συχνότητες πιο ψηλές από ό,τι μπορούμε να ακούσουμε. Ο διαγνωστικός υπέρηχος είναι βασισμένος στο σόναρ, το οποίο με τη σειρά του είναι βασισμένο στα μεγαλύτερα θηλαστικά της θάλασσας, όπως τα δελφίνια και οι φάλαινες. Για να μπορέσουν να εντοπίσουν τις λείες τους, εμπόδια ή τους εχθρούς τους, τα θηλαστικά αυτά εκπέμπουν κύματα, τα οποία διαχέονται μέσα στον ωκεανό και δημιουργούν μικρές αντανακλάσεις. Ανάλογα με το πόσος χρόνος περνάει μεταξύ της εκπομπής και του εντοπισμού των αντανακλάσεων, ανάλογα με τη γωνία επιστροφής και τη συχνότητας της αντανάκλασης, μπορούν να υπολογίσουν την απόσταση, το μέγεθος και την ταχύτητα του εμποδίου, της λείας ή του εχθρού. Έτσι δουλεύει και το σόναρ στα υποβρύχια. Έτσι συμβαίνει και στον διαγνωστικό υπέρηχο, ο οποίος εκπέμπει παλμούς και σχηματιζει εικόνες του σώματός μας.
3. Τι σημαίνει η απονομή του Επιστημονικού Βραβείου του Ιδρύματος Μποδοσάκη για εσάς προσωπικά;
Το Επιστημονικό βραβείο Μποδοσάκη ειναι το πρώτο ελληνικό βραβείο που έχω την τιμή να λαμβάνω. Νιώθω λοιπόν μια ιδιαίτερη συγκίνηση, διότι αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως αναγνώριση που λαμβάνω από την πατρίδα μου, και το αποδέχομαι με μεγάλη ταπεινότητα γιατί ξέρω πόσοι άξιοι επιστήμονες έχουν βραβευθεί με ένα τέτοιο βραβείο στο παρελθόν.
4. Έχει αξία η συνέχιση του θεσμού των Επιστημονικών βραβείων από το Ίδρυμα Μποδοσάκη;
Και βέβαια. Είναι απόλυτα αναγκαίο να διατηρείται ο θεσμός της επιστημονικής βράβευσης, ιδίως στην εποχή που ζούμε, όπου οι νέες γενιές πρέπει να ξεπεράσουν οικονομικές και δεοντολογικές κρίσεις και είναι σημαντικό να ξέρουν ότι οι επστημονική πρόοδος παραμένει ακλόνητη.
5. Ως διαπρεπής ελληνίδα επιστήμονας που ζει και εργάζεται στο εξωτερικό, θα συμβουλεύατε τους νέους ανθρώπους να μείνουν και να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες στην Ελλάδα της κρίσης ή να δοκιμάσουν την τύχη τους αλλού;
Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Ως Ελληνίδα θα ήθελα να ζω και να εργάζομαι στην Ελλάδα για να μπορώ να αναδεικνύω το ταλέντο που υπάρχει. Και είναι κάτι το οποίο αντιμετωπίζω ως δίλημμα τακτικά. Πιστεύω πραγματικά ότι στην Ελλάδα υπάρχουν εξαιρετικά μυαλά. Όμως, δεν φτάνει μόνο το μυαλό για τη διάκριση. Χρειάζεται η ανάλογη υποδομή. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν υπάρχει η υποδομή που αναλογεί στην διανοητική ικανότητα. Πιστεύω όμως ότι αυτό είναι αναστρέψιμο. Δηλαδή, με την κατάλληλη και συνεχή επένδυση στην παιδεία και την επιστημονική έρευνα, μπορεί να δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα, ώστε ακόμα κι αν κάποιος θέλει να σπουδάσει ή να εκπαιδευτεί εκτός Ελλάδας, να μπορεί να επιστρέψει και να συνεχίσει την ανοδική του πορεία χωρίς να υποστεί μεγάλο τίμημα στην καριέρα του.
